ΤΟ ΥΦΟΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ TEΧΝΗ ΤΟΥ... "ΑΝΕΦΙΚΤΟΥ"

Συνέντευξη της Σώτης Τριανταφύλλου στη Μιρέλλα Καλοστύπη ως επεξηγηματική συνέχεια του γνωστού e-mail της συγγραφέως- δημοσιογράφου σχετικά με τον τρόπο άμεσης διεξόδου απο την κοινωνική και οικονομική κρίση στη χώρα.


Ερ. Είναι μόνο ζήτημα χρημάτων η Παιδεία; Ποιοί και πώς θα απαντήσουν τι είναι εκείνο που θα διασφαλίσει άμεσα ότι η όποια γενναία αύξηση των κονδυλίων θα φέρει και το επιθυμητό αποτέλεσμα; Ποιο είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα; Ξέρουμε; Έχει απαντηθεί αυτό στην Ελλάδα;
Απ. Η παιδεία είναι, όπως όλα τα ζητήματα της πολιτικής, ζήτημα σκέψης, οργάνωσης και αποτελεσματικής τοποθέτησης των κονδυλίων. Ως άτομα και ως ομάδες δείχνουμε πλήρη αδυναμία οικονομικής διαχείρισης. Συνήθως λέω ότι δεν μας λείπουν τα λεφτά, ότι μας λείπει το μυαλό. Αλλά μπορεί να μας λείπουν και τα δύο.
Τι χρειαζόμαστε: άρτια και συνεχή κατάρτιση των καθηγητών, κτιριακή αναβάθμιση, εντατικοποίηση του δημόσιου σχολείου (ώστε να παραμεριστούν τα φροντιστήρια), ειδικά τμήματα για μετανάστες και μαθητές με δυσκολίες. Για την κατάσταση στην παιδεία φταίνε όλοι: οι οικογένειες που δεν ενθαρρύνουν τη δημόσια παιδεία, οι μαθητές που έχουν μάθει στις εύκολες λύσεις, οι καθηγητές που στην πλειοψηφία τους έχουν τελειώσει, όπως-όπως, τέσσερα χρόνια πλημμελούς πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, το ελληνικό κράτος που δεν τους αμείβει. Επίσης φταίει ο ίδιος ο κρατικός προϋπολογισμός ο οποίος θα έπρεπε να δίνει προτεραιότητα στην παιδεία, αφού η υψηλή ποιότητα της παιδείας έχει ως αποτέλεσμα περισσότερη ασφάλεια (λιγότερα εγκλήματα), περισσότερο σεβασμό του δημόσιου χώρου, λιγότερα κρούσματα παιδαριώδους συμπεριφοράς. Εν κατακλείδι, το κράτος ωφελείται πολλαπλά και κάνει, τρόπο τινά, οικονομία, όταν φέρεται γενναιόδωρα στην παιδεία. Κοντολογίς, είναι φτηνότερη η παιδεία από την δίωξη του εγκλήματος (αστυνομία, δικαστήρια, φυλακές) και την κοινωνική προστασία αμόρφωτων, ημι-περιθωριακών στρωμάτων. Τέλος, είναι φτηνότερη από την ενθάρρυνση της εκκλησίας. Η εκκλησία και ο στρατός πρέπει να θεωρούνται το αντίθετο της παιδείας: αποβλακώνουν τους πολίτες και τους καθιστούν επικίνδυνους.
Τι άλλο πρέπει να γίνει αμέσως, χωρίς καμιά καθυστέρηση: χωρισμός της εκκλησίας από το κράτος και αφαίρεση των «θρησκευμάτων» από την αποστολή του υπουργείου παιδείας. Κατάργηση των μαθημάτων που σχετίζονται με τη θρησκεία και με τους ρόλους των φύλων, εκσυγχρονισμός της ύλης. Όλα αυτά συνεπάγονται δωρεάν επιμόρφωση των καθηγητών τόσο στην διδακτέα ύλη όσο και στην παιδαγωγική.
Πού θα βρεθούν χρήματα για την μεταρρύθμιση στην παιδεία: παντού! Έχω προτείνει, εξάλλου, τη δήμευση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Το πρόβλημα που παραμένει είναι ποια θα είναι η αντίδραση των μαθητών, των καθηγητών και των γονέων σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση: ώς τώρα, έχει φανεί πως η παραμικρή αλλαγή προκαλεί καταλήψεις... Άρα, είμαστε άξιοι της τύχης μας...Όταν δεκαπεντάχρονα προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες, κάτι πάει πολύ-πολύ στραβά...

Ερ. "Όχι στα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα" τι εννοείς; Να απαγορευτούν; Ή κάτι άλλο;
Απ. Η παιδεία πρέπει να είναι δωρεάν για όλους. Η κατασκευή ενός club για την ελίτ, καθώς και τα φροντιστήρια στα οποία μεγάλωσαν οι Έλληνες από τη δεκαετία του ’60 πρέπει να καταργηθούν. Τα λεγόμενα «ξένα» ιδρύματα πρέπει να θεωρούνται εργαστήρια ελευθέρων σπουδών για όποιον επιζητεί μια τέτοια εμπειρία. Αλλά, για να γίνει αυτό, χρειάζεται αναδιοργάνωση του ελληνικού πανεπιστημίου, σοβαρότητα τόσο από την πλευρά των καθηγητών, όσο και των σπουδαστών. Στην Ελλάδα η επιμέλεια δεν εκτιμάται: τα παιδιά που θέλουν να μάθουν, να γίνουν καλοί επιστήμονες κτλ. θεωρούνται φυτά. Η συλλογική νοοτροπία κινείται γύρω από τη λούφα, τον μικρότερο δυνατό κόπο...Για να αλλάξουμε την παιδεία, είναι απαραίτητο να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίον σκεφτόμαστε...

Ερ. "Τρίμηνη στρατιωτική θητεία"; Σαν "ολίγον εγκυος" δεν είναι; Γιατί ή θα εκπαιδεύεται κάποιος στ' αλήθεια και θα είναι ετοιμοπόλεμος ή ασ' το καλύτερα... Αν είναι να 'χουμε στρατό να τον έχουμε, αλλιώς ας μην έχουμε καθόλου διότι και το άλλο που λες περί μείωσης 50% των εξοπλισμών... Μα αν ο απέναντι είναι ένας πολεμοχαρής θηριώδης αστακός; Πώς εξασφαλίζεις ότι θα μειώσει κι αυτός αντιστοίχως τα όπλα; Αν εσύ το κάνεις μονομερώς, τι; Μόνο για να λέμε ότι έχουμε ολίγον από όπλα; Αν αυτά δεν επαρκούν για μια πραγματική αναμέτρηση, καλύτερα 100% ο αφοπλισμός, δηλαδή άοπλοι πέρα για πέρα. Αν έχεις ένα όπλο πάνω σου τότε πρέπει και να είσαι έτοιμος να το χρησιμοποιήσεις, αλλά άμα το δικό σου όπλο είναι υποδεέστερο μπροστά στον εξοπλισμό του εχθρού τότε … Τότε ποιος “θα καθαρίσει” για σένα και με ποιον τρόπο; Μήπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. όταν θα είσαι εντελώς αδύναμος;

Απ. Μέσα σε τρεις μήνες, αν η εκπαίδευση είναι καλά οργανωμένη, μπορεί κανείς να γίνει πέρα για πέρα ετοιμοπόλεμος. Το ευκτέο είναι ο αφοπλισμός αλλά, προς το παρόν, φαίνεται ανέφικτος. Υπάρχουν υπερβολικά μεγάλες υποχρεώσεις στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, καθώς και στην ίδια την εγχώρια στρατιωτική κάστα, για να προχωρήσει η Ελλάδα σε τέτοιο διάβημα. Ωστόσο, αν η σημερινή θητεία δεν περιελάμβανε ατέλειωτους μήνες ανίας, αδειών, χαψίματος μυγών, θα συμπυκνωνόταν σε ένα τρίμηνο και οι νέοι άνθρωποι δεν θα έχαναν τον πολύτιμο χρόνο της νιότης τους.
Σχετικά με το ΝΑΤΟ, το έχω πει πολλές φορές και καταλαβαίνω πώς ακούγεται: η Ελλάδα πρέπει να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ. Και να εξασφαλίσει, με διπλωματικές κινήσεις, ότι η ΕΕ θα την υποστηρίξει. Δεν είναι εύκολο, είναι όμως δυνατό μέσα στο πλαίσιο μιας σοβαρής διπλωματίας. Προς το παρόν η ελληνική διπλωματία είναι συμπλεγματική, ραγιαδική.

Ερ. Να αφοπλιστεί και η αστυνομία. Εντάξει. Αλλά πώς; Δηλαδή να μην έχουμε καθόλου αστυνομία; Ή θα είναι μόνο με τη στολή να τριγυρνούν για να επιβάλλουν το νόμο και την τάξη με ευγενείς παραινέσεις (παρακαλώ μη κλέβετε, μη βιάζετε, μη βαράτε ο ένας τον άλλον) στους κοινού ποινικού δικαίου εγκληματίες αλλά και γενικότερα σε συμμορίες παντός τύπου και είδους. Πώς τη φαντάζεσαι να λειτουργεί η Αστυνομία;
Απ. Η αστυνομία δεν χρειάζεται όπλα, χρειάζεται ρόλο και στρατηγική. Αυτό που την κάνει άλλοτε αδικαιολόγητα επιθετική, άλλοτε εντελώς ανήμπορη και γενικά αλλοπρόσαλλη είναι το ότι πελαγοδρομεί αγνοώντας ποια είναι η αποστολή της και πώς θα τη φέρνει, κάθε φορά, σε πέρας. Η ελληνική αστυνομία συνέβαλε στη δημιουργία των μπαχαλάκηδων, ενώ η γενικότερη κρατική πολιτική εξέθρεψε τον βανδαλισμό με δήθεν πολιτικά κίνητρα. Γενικά μιλώντας, η ελευθερία θέλει, όπως ξέρουμε αρετή και τόλμη: αν χρειαζόμαστε τον λεγόμενο βούρδουλα, είμαστε άξιοι της τύχης μας. Και η τύχη μας είναι ένα στυνομικό σώμα που, αντί να βοηθάει αιωνόβιες γριούλες να διασχίζουν τον δρόμο, εμπλέκονται σε τσαμπουκάδες με "αγνώστους" που, περιέργως, δεν γίνονται ποτέ γνωστοί...Κάτι ύποπτο συμβαίνει, όχι;

Ερ. Μια εκτίμηση για την περίπτωση Ομπάμα;
Απ. Πρόκειται για έναν ασυνήθιστα έξυπνο και ικανό Αμερικανό. Ωστόσο, όποιες και να είναι οι προθέσεις του, παραμένει δέσμιος ενός τεράστιου στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. Μπορεί να αντιμετωπίσει την ηθική πλειοψηφία σχετικά με το Γκουαντανάμο και τις αμβλώσεις, αλλά όχι σχετικά με τη διάθεση των όπλων και την αμερικανική ηγεμονία. Το ύφος της εξουσίας θα αλλάξει, η φύση της δεν θα αλλάξει. Δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι καλύτερο από μια έναρθρη κεντρο-δεξιά πολιτική, κατά το δυνατόν απαλλαγμένη από το γκροτέσκο στοιχείο της διοίκησης Μπους.

Ερ. Η πολιτική είναι πράγματι η τέχνη μόνον του εφικτού; Ή αυτά τα λένε όσοι δεν μπορούν, δεν ξέρουν ή δεν θέλουν να κάνουν τίποτα περισσότερο για μια ανθρωπότητα πιο ασφαλή και πιο χαρούμενη από κάθε άποψη;

Απ. Η πολιτική είναι η τέχνη του να κάνεις εφικτό ό,τι «οι πολλοί» θεωρούν ανέφικτο. Στην αρχή του εικοστού αιώνα, «οι πολλοί» θεωρούσαν ανέφικτο το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών. Είκοσι χρόνια αργότερα, τρεις μεγάλες χώρες το είχαν ήδη εξασφαλίσει. Στη συνέχεια, ακολούθησε ένα φαινόμενο ντόμινο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των «μαζών». Η πρόοδος δεν έρχεται πάντα από τον λεγόμενο «λαό»: ο «λαός», όπως συμβαίνει συνήθως με τις πλειοψηφίες, είναι συντηρητικός, οι αλλαγές τον φέρνουν σε αμηχανία. Ο "λαός", δηλαδή το τηλεοπτικό κοινό ονειρεύεται ένα πράγμα: πώς θα γίνει δημόσιος υπάλληλος, πώς θα βολευτεί` το πρόβλημά του είναι η "εξασφάλιση", το ιδεώδες του ο κομφορμισμός.