ΠΟΛΕΜΟΣ και ΕΙΡΗΝΗ

Με τη διπλωματική γλώσσα

Κάποτε ακόμα και οι ειδικοί τον έλεγαν με το όνομά του, νέτα σκέτα: πόλεμο. Φαίνεται πως ακόμα δεν ντρέπονταν τόσο πολύ. Όσοι άνθρωποι είχαν την τύχη να βρίσκονται μακριά από τα πεδία των μαχών μάθαιναν για τον πόλεμο από διηγήσεις μαρτύρων, τραυματιών, ταξιδευτών. Οι εφημερίδες που ακόμα δεν είχαν γίνει ένα με τα τηλεοπτικά κανάλια και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς – ίσως δεν υπήρχαν καν κανάλια και σταθμοί – ενεργοποιούσαν τη σκέψη και την κριτική γνώμη, ναι, και τη φαντασία των πολιτών που κατόρθωναν πολύ καθαρά να δουν τον εφιάλτη, τη φρίκη και τις συνέπειες του πολέμου. Να προβλέψουν το αύριο. Να πάρουν αποφάσεις.
Αργότερα, εδώ και κάμποσα χρόνια, οι ειδικοί προτιμούν να το λένε εμμέσως: “επιβολή ειρήνης”, “διατήρηση ειρήνης”, “ειρηνευτική προσπάθεια και αποστολή”, “ειρηνευτική συνδρομή και βοήθεια”. Ίσως γιατί με τέτοια πρόοδο, ντρέπονται να παραδεχτούν ότι όπως κάποτε έτσι και τώρα οι άνθρωποι κάνουν πόλεμο και σκοτώνουν. Ίσως γιατί οι μάχες δεν είναι σώμα με σώμα κι ο πόλεμος σήμερα δεν θρηνεί νεκρούς και από τις δυο πλευρές, κι ούτε τόσο στρατιώτες όσο αμάχους.
Πόλεμος με το όνομα υφίσταται μονάχα ένας: ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας.
Ο ορισμός της τρομοκρατίας εξαρτάται από ποια πλευρά αντικρίζεις την απειλή.
Οι άνθρωποι που έχουν την τύχη να ζουν μακριά από τα πεδία των βομβαρδισμών έχουν διαθέσιμη την εικόνα και τον ήχο της φρίκης, την παγωμένη φωτογραφία των νεκρών αλλά ούτε τα ραδιόφωνα ούτε οι εφημερίδες ούτε οι τηλεοράσεις καταφέρνουν να διεγείρουν επαρκώς την αντίληψη και τη φαντασία των θεατών έτσι ώστε να δουν καθαρά τις πραγματικές συνέπειες, πόσο μάλλον τα αίτια, και να θυμώσουν. Μονάχα να φοβούνται είναι ο σκοπός. Να φοβούνται αλλά να μη τολμούν να θυμώσουν γιατί τότε θα πρέπει να αντιδράσουν… Να αντιδράσουν; Πώς, με ποιον τρόπο; Υπάρχει τρόπος να αντιδράσει κανείς σήμερα επειδή θυμώνει με τον πόλεμο;
Τον κάθε είδους πόλεμο. Μικρό ή μεγάλο. Ατομικό ή … πυρηνικό.
Βλέπουν και ακούν τα νέα τρώγοντας, πίνοντας, κάνοντας σεξ ή ακόμα χειρότερα αποκαμωμένοι από μια κουραστική μέρα αποκοιμώνται εν ειρήνη στην πολυθρόνα καθώς το κλάμα και ο θρήνος κάποιων μακρινών …συγγενών δεν τους αφορά, ούτε ο καυγάς και η εκ του ασφαλούς θεατρική αγανάκτηση των πολιτικών πρωταγωνιστών στα επικοινωνιακά παράθυρα που γίνονται μπλέντερ, θόρυβος ανιαρός και κοινότοπος, ρουφώντας και τα τελευταία ψήγματα συγκροτημένης σκέψης κάθε ενεργού καταναλωτή - τηλεθεατή προτού παραδοθεί άνευ όρων και τιμής στη βιοπάλη μιας πληγωμένης αξιοπρέπειας: Είσαι όσα βγάζεις, φίλε.

Καλαμάκια, παλαμάκια και πιπίλες

Και μιλώντας για αξιοπρέπεια του σύγχρονου καταναλωτή, του υπεύθυνου πολίτη αυτής της χώρας που ψηφίζει και αναδεικνύει τοπικούς και εθνικούς άρχοντες… παρακολουθούσα τα τελευταία λεπτά τηλεοπτικού παιχνιδιού, περιμένοντας τα νέα σε τηλεοπτικό κανάλι.
Ο παρουσιαστής μας υπόσχεται σπίτι 100τ.μ, τζιπ 4Χ4 και πλούσια δώρα όπως τηλεοράσεις κλπ. Απαιτεί όμως να ’χουμε όλοι πάνω μας διάφορα χρήσιμα μικροπράγματα όπως καλαμάκια απ’ αυτά που ρουφάνε φραπέ, πιπίλες απ’ αυτές που χρειάζονται τα μωρά και παρόμοια προκειμένου να … κερδίσουμε κάποιο δώρο. Μια κοπέλα τσακίστηκε να πάει κοντά του για να του δείξει το καλαμάκι, μα δεν πρόλαβε γιατί φορούσε τακούνια ενώ ένας άνδρας με αθλητικά όρμησε στον παρουσιαστή πρώτος. Εκείνη παρακαλούσε…. Μα… να, να το καλαμάκι μαζί μου το έχω, μυξόκλαιγε (πρέπει να ήταν είκοσι χρονών), κι αυτός την παρηγόρησε: Δεν πειράζει την άλλη φορά θα είσαι πιο… τυχερή.
Αλήθεια, πόσο τη λυπήθηκα αυτήν την κοπέλα που σίγουρα δεν περνά απ’ το νου της πόσο περίγελος έγινε και κυρίως που δεν δίνει δεκάρα γι αυτό. Πόσο με θύμωσε αυτή η συμπεριφορά πάταξης κάθε αξιοπρέπειας που καρατομείται δημοσίως έναντι τριών, πέντε, εννέα χιλιάδων ευρώ, έναντι νεαρών κοριτσιών ξεβράκωτων που εργάζονται ως χαριτωμένα νούμερα κρατώντας τους αριθμούς. Τι νούμερο να διαλέξεις; Και λέει η παίκτρια το αμίμητο: «Θα ζητήσω τη γνώμη του πεθερού μου».
Εσείς κύριε Θανάση τι γνώμη έχετε; Λες και χρειάζεται γνώμη, σκέψη και άποψη για να πεις ένα νούμερο στη τύχη, να πάει στο διάολο. Όοοχι, περνάμε και τα σωστά μηνύματα, όλοι συμμετέχουν κι από το σπίτι κι απ’ τη δουλειά και κυρίως δείχνουμε αγάπη και σεβασμό στους οικείους. Κι όταν το πει το νούμερο, αφού προηγουμένως ζητήσει για ένα τόσο δύσκολο πρόβλημα και τη γνώμη του πεθερού, ο παρουσιαστής εύχεται «καλή επιτυχία» λες και έδωσε εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο. Αλλά θα μου πεις… ποιο σχολείο και ποιο πανεπιστήμιο;
Ποιο μακροβούτι από κανένα βράχο στη θάλασσα, ποιο δίπλωμα ξένης γλώσσας, ή οδήγησης ταχύπλοου για έρευνα και διάσωση. Εντάξει, λέμε τώρα, κάτι να είχε κάποια αξία … Αλλά καλή επιτυχία για ένα τυχαίο νούμερο, μπας και κερδίσεις κανένα φράγκο να δικαιωθούν άλλη μια φορά όσοι θησαυρίζουν ακριβώς επειδή αποδεικνύεται αληθές ότι ο κόσμος αποτελείται από βλάκες και χαζούς ανθρώπους και ότι θα παραμείνει έτσι όσο αυτή η κατάσταση εξυπηρετεί τους πραγματικά έξυπνους και ισχυρούς που εξασφαλίζουν ζωή και αναγνώριση σε λιγότερο ταλαντούχους οικείους, λακέδες και γκόμενες. Καλή τύχη να τους εύχεστε, όχι καλή … επιτυχία.
Η επιτυχία που θέλει χρόνο και κόπο, είναι εκτός χρόνου και τόπου.
Σύμφωνοι, μπορεί να μην είναι όλοι οι άνθρωποι ούτε για πολλά γράμματα ούτε για πανεπιστήμια και ανώτατες σπουδές και επιστήμες. Όμως με κάτι τέτοιες εκπομπές όπου η πιο απλή σκέψη είναι απαγορευμένη, το μεγάλο έλλειμμα μιας γενικής μόρφωσης και κάποιας στοιχειώδους πνευματικής καλλιέργειας στα κατώτερα στρώματα του λαού, θριαμβεύει: Ζήτω βλακεία, ζήτω αμορφωσιά, ζήτω εξευτελισμός. Ήταν και κείνος ο χοντρούλης, να λέει χαζά και να κοιτά μέσα στη χαρά ιδρωμένος μέσα στις γελοίες στολές που του φοράνε... Θεέ μου. Επιτέλους, μην αποβλακώνετε περισσότερο τον κόσμο. Δεν θα μας βγει σε καλό.
Ευχαριστούμε η Αθήνα, ευχαριστούμε η Ελλάδα.
Α, μπα… Μήπως άκουσα καλά; Ότι, λέει, συμφέρει η αποβλάκωση και μάλιστα πάρα πολύ; Κι ότι σε κάποιους αποφέρει και πολλά και καλά. Κι ότι όποιος είναι ακόμα ξύπνιος και δεν πάσχει από τίποτα περίεργα σύνδρομα αξιών και αρχών, ας πάει καλύτερα να γλύψει, να γλυκαθεί στο μέλι και να μη μας …ζαλίζει …. Και α.. ααα ...ντε’ πκ σστ’ δλ… με τον κάθε loser να έχει και άποψη περί αρχών, μόρφωσης και αξιών. Καααλά. Πάμε διαφημιστικό break.

Ξανθίππη, πάμε σινεμά;

Γιατί ο μόνος loser που στόμα είχε και μιλιά δεν είχε - διότι τι να πει ο φτωχός κι ανίσχυρος από τις πολλές ευαισθησίες άνθρωπος; - ήταν εκείνος ο ήρωας στο έργο του Άκι Καουρισμάκι Φώτα στο Σούρουπο. Με τον τρόπο του αντιστάθηκε στην ασχήμια και την κακία όσο λίγοι τολμούν και αντέχουν. Και αγαπήθηκε, όσοι ελάχιστοι άνθρωποι έχουν την τύχη- ναι, αυτό είναι και τύχη- να’ χουν ανθρώπινη αφοσίωση ακόμα και δίχως κανένα αντάλλαγμα.
Αυτή είναι η κινηματογραφική μας πρόταση μετά από όλα αυτά.